විහඟ ලොව වැහිකුමරා..

විහඟ ලොව වැහිකුමරා

 මෝදු වන වැහි වළාකැටිති අසළ නොයිඳ, කළු වළා කැටිති අතරේ මනහර රැඟුම් රඟනා විහඟෙකු ඇත්නම් ඒ වැහිළිහිණියාය. වැහි එන නොඑන පණිවිඩය රැගෙන ආ මොවුන් ගොවි මහතුන්ගේ පරම මිතුරෙකි. ශ්‍රී ලංකාව තුල ජීවත්වන සෙසු වැහිළිහිණි විශේෂ අතුරින්  ඉතා පහසුවෙන් හඳුනා ගත හැකි මේ පුංචි සත්වයා නමින් ශ්‍රී ලංකා බඩරතු වැහිළිහිණියාය   

ඉංග්‍රීසි නම :-  Red-rumped Swallow / Sri Lanka Swallow

විද්‍යාත්මක නම :-  Hirunda daurica hyperythra

අයත් කුලය :- (HIRUNDINIDAE)

යටි කය නැත්නම් බඩ ප්‍රදේශය හා නිතඹ ප්‍රදේශය රතු / ඳුඹුරු පැහැයෙන් හැඩවී ඇත.මෙම වර්ණ රටාව කුරුල්ලාටත් කිරිල්ලියටත් පොදුය. කිරිල්ලිය මදක් වර්ණයෙන් අඩු වේ. 18 cm තරමට මොවුන් වැඩේ.අහසේ පියාඹන විට ටක් ගා තරමක ශබ්දයක් නගන්නේ මොවුන් කෘමිසතකු අල්ලා ගන්නා විටය.

යහපත් පාරිසරික සාධක සහ ආහාර පුරුදු මත වසර පුරාවටම  කැදළි තනා , බිත්තර දමා, පැටවුන් රැක බලා ගැනීම සිදුකරයි. අප්‍රේල් සිට ජූලි හෝ ජුනි අතර කාළය සරු අභිජනන කාළය නම්වේ. බොහෝ විට තම කැදැල්ල තැනීමට කෘතිම මිනිසාවිසින් නිර්මාණය කළ ස්ථාන තෝරා ගනී. ගොඩනැගිලි කොන්ක්‍රීට් පියස්සක යට පැත්තේ ,දුම්රිය බිම් ගෙවල් වල, ගුහාවල වැනි තැන් වල මොවුන් කූඩු සාදයි. වරකට බිත්තර 2-3 අතර ප්‍රමාණයක් දමයි.

පහත් බිම් සිට මධ්‍ය කඳුකරය දක්වා වන සියළුම පරිසර පද්ධතීන් වල ජීවත් වේ.වසර 2004 න් පසුව ශ්‍රී ලාංකීය ආවේණික පක්ෂි ලැයිස්ත්වට අලුතින් ආවේණික පක්ෂියෙකු ලෙස එක්වූ මෙම පක්ෂියා රැකගැනීම අප සතු වගකීමකි෴

සූටික්කා

පැණි කුරුල්ලා නැත්නම්  සූටික්කා යනු පරිසරයේ වෙසෙන හුරුබුහුටි,වර්ණවත් කුරුල්ලෙකි. පොදුවේ සියලුම පැණි කුරුල්ලන් ඉංග්‍රීසි භාෂාවෙන්  Sunbirds නමින් හඳුන්වති. අපේ රටේ  සූටික්කන් වර්ග තුනක් දැකිය හැකිය.

<>01.   <>දම් සූටික්කා

<>02.   <>ලෝටන් සූටික්කා

<>03.   <>නිතඹ දම් සූටික්කා

මෙම  සූටික්කන් වර්ග සියල්ලම ලංකාවේ සෑම කලාපයකම පැතිරී සිටී.ගෙවතු, වගාබිම්, වනාන්තර ,කඩොලාන හා වගුරු බිම් සියල්ලෙහිම මෙම කුරුල්ලන් දක්නට ලැබේ. ‍ලෝටන් සූටික්කා වෙරළ තීරයේ වැඩිපුරම ජීවත් වන බව කියවේ.සෑම සූටික්කන් වර්ගයකටම දිගැති, යටට නැමුණු හොටයක් තිබේ.එහෙත් නිතඹ දම් සූටික්කාට අනෙක් කුරුල්ලට සාපේක්ෂව ඇත්තේ කෙටි හොටකි.වක්‍රාකාර හොට මල් වල පැණි උරා බීමට හැඩගැසී ඇත.

පැණි කුරුල්ලා නිවසේ එල්ලා වැටෙන විදුලි බුබුලක, මදුරු දැලක පවා කූඩුව සෑදීමට සමත්වේ. කොළරොඩු, දිය පෙඳ පාසි, මකුණුදැල් , කෙඳිවර්ග කැදැල්ලට යොදාගනී. පිරිමි කුරුල්ලා සෑම විටම ගැහැණු  සතා අසලින් සිට ඇය කූඩු තැනීමේදී ,බිත්තර රැකීමේදී ආරක්ෂාව සපයයි.

පැටවුන් රැක බලාගැනී මට දෙදෙනාම කාලය යොදවයි.පැයකට 16 වතාවක් පමණ පැටවුන් බැලීමට දෙමාපියෝ පැමිනෙති.රාත්‍රී පහන්වන තුරු කූඩුවේ ඇතුලත හෝ පිටත කවරකු හෝ රැකවරණයට සිටී.